Święto Narodowe Trzeciego Maja
Święto Narodowe Trzeciego Maja
W bieżący roku obchodzimy 230 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.
Konstytucja została uchwalona 3 maja 1791 roku na Sejmie Czteroletnim, jako ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucją.
Wprowadzała w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała perspektywy dalszych przekształceń systemu państwowego. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Choć Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju. Uznawana jest za bardzo postępowy, jak na swoje czasy, dokument.
Mimo rozbiorów, pamięć o Konstytucji 3 maja, przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości i stworzenia sprawiedliwego społeczeństwa. W Polsce uznaje się ją za ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w polskiej historii i kulturze.
Od czasu odzyskania niepodległości w 1918 roku, Święto Konstytucji 3 maja było obchodzone, jako najważniejsze święto państwowe.
Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946 r., kiedy w wielu miastach doszło do krwawych demonstracji studenckich. Od tego czasu władze zabroniły publicznego świętowania, a próby manifestowania były często tłumione przez milicję. Święto to zostało oficjalne zniesione w 1951 r. Od roku 1981 ponownie zaczęto świętować to historyczne wydarzenie. Jednak dopiero w 1990 roku przywrócono Święto Narodowe Trzeciego Maja. Począwszy od 2007 roku, 3 maja jest również świętem narodowym Litwy.